روش ساخت ماء الشعیر یا آبجو
فواید و خواص مخمر آبجو
دوست محترم زیره و مخمر محرک اشتها هستند اما باید حتما با رژیم غذایی باشند و به تنهایی اثری ندارند.البته بعضی ها زیره را برای لاغری نیز استفاده می کنند.
در زیر خواص مخمر آبجو را برایتان ذکر می کنم.
مخمر آبجو یا مخمر تغذیه‌ای، سلولهای خشک شده و غیر فعال مخمری به نامSACCHAROMY CES CEREVISIAE است. منظور از غیر فعال این است که خاصیت تخمیر کنندگی خود را از دست داده است.
مخمرها جزو قارچ‌های تک سلولی می باشند. مخمر ساکارومایسس سروزیه در ور آمدن خمیر نان در نانوایی‌ها و شیرینی پزی‌ها مورد استفاده قرار می گیرد.
اما از آنجایی که این ماده ارزش تغذیه‌ای بالایی دارد، به عنوان مکمل غذایی نیز عرضه می گردد. مخمر آبجو معمولاً طعمی بسیار تلخ دارد. مخمر آبجو دارای ترکیبات مختلف و مفیدی است.
ترکیبات مخمر آبجو:
1- مخمر آبجو حاوی تمام ویتامین‌های گروه B به غیر از ویتامین B12 می باشد، مگر اینکه مخمر آبجو با ویتامین (B12) نیز غنی شده باشد.
ویتامین‌های گروه B شامل تیامین (B1)، ریبوفلاوین (B2)، نیاسین (B3)، پانتوتنیک اسید (B5)، پیریدوکسین (B6)، فولیک اسید یا فولات (B9) و بیوتین (H) می باشد.
2- مخمر آبجو حاوی 16نوع اسید آمینه است که تمام اسیدهای آمینه ی ضروری را شامل می گردد. در هر 30 گرم مخمر آبجو، 16 گرم پروتئین وجود دارد.
3- مخمر آبجو حاوی 14 نوع مواد معدنی به ویژه کروم، فسفر و سلنیوم می باشد. روی، آهن، مس، منیزیوم، منگنز و پتاسیم از دیگر مواد معدنی موجود در مخمر آبجو هستند.
4- کروم موجود در مخمر آبجو، بهترین منبع غذایی کروم محسوب می گردد.
5- مخمر آبجو حاوی فیبر می باشد. در هر 30 گرم از مخمر آبجو، 6 گرم فیبر موجود است.
6- مخمر آبجو حاوی بتا گلوکان می باشد. بتا گلوکان یک آنتی اکسیدان قوی بوده و در تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار موثر است.
7- مخمر آبجو حاوی نوکلئیک اسیدها و نوکلئوزیدها نیز می باشد، به ویژه ریبونوکلئیک اسید (RNA) و اینوزین.
خواص مخمر آبجو:
1- نوکلئیک اسیدها و نوکلئوزیدهای موجود در این مخمر، ترمیم بافت‌ها را تسریع کرده و روند پیری را کند می سازند.
2- سلنیوم موجود در مخمر آبجو خاصیت ضد سرطانی دارد. از سلولهای کبدی محافظت می کند و یک آنتی اکسیدان قوی می باشد که از امراض قلبی-عروقی پیشگیری می کند.
3- کروم موجود در مخمر آبجو دارای خواص تنظیم کننده ی سطح قند خون (کاهش قند خون)، کاهش گلوکز ناشتا و بهبود تحمل گلوکز در افراد دیابتی با افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین، کاهش چربی‌های بدن و افزایش توده ی عضلانی (در صورتی که با ورزش و رژیم غذایی متعادل همراه باشد)، کاهش تری گلیسیرید خون، کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) می باشد.
4- افزایش اشتها، افزایش سطح انرژی بدن، رفع خستگی، کمک به ترمیم بافت‌های آسیب دیده، تقویت سیستم ایمنی و عصبی، حفظ و بهبود سلامتی پوست، مو، چشم، دهان، کبد و مجاری گوارشی از دیگر فواید مخمر آبجو می باشد.
5- ویتامین‌های گروهB در متابولیسم کربوهیدرات، چربی‌ها و پروتئین‌ها نقش دارند.
6- از مخمر تغذیه‌ای می توان در درمان یا پیشگیری استرس، افسردگی، خستگی مزمن، بیماری‌های عود کننده، آکنه ی مزمن، اگزما، اسهال، سرماخوردگی ، سرفه، گلودرد و سوءهاضمه بهره گرفت.
7- مصرف مخمر آبجو، فلور طبیعی روده را تغییر داده و باکتری‌های مفید روده را افزایش و باکتری‌های مضر و بیماری زای روده را کاهش می دهد.
8- مصرف مکمل مخمر آبجو کمک می کند تا راحت تر به خواب رویم. نیاسین و پیریدوکسین موجود در آن ترشح سروتونین را در مغز افزایش می دهد.
9- فیبر موجود در مخمر آبجو در برطرف کردن یبوست موثر است.
لازم به ذکر است که مصرف فراوان و دائمی مخمر آبجو می تواند به کرامپ‌های عضلانی منجر شود.
موارد منع مصرف:
1- افراد مبتلا به نقرس نباید از آن استفاده کنند.
2- زنان باردار یا شیرده بهتر است از مصرف آن خودداری کنند، مگر زیر نظر پزشک.
3- افرادی که سیستم ایمنی بدنشان خیلی ضعیف است، باید از مصرف آن خودداری کنند.
تداخلات احتمالی و عوارض جانبی:
4- به ندرت در برخی افراد ایجاد آلرژی می کند.
5- مصرف هم زمان این مکمل با داروهای بازدارنده ی اکسیداز و تک آمین ها (موجود در داروهای پارکینسون و ضدافسردگی) موجب افزایش فشار خون می گردد.
6- مکمل مخمر آبجو اثر داروهای مخصوص دیابت را تقویت کرده و موجب کاهش قند خون و هیپوگلیسمی می گردد.
7- ممکن است افرادی که به تازگی مصرف این مکمل را آغاز کرده‌اند، دچار نفخ گردند. برای جلوگیری از این عارضه بهتر است مصرف آن را با دوز پایین شروع کرده و به تدریج دوز مصرفی آن را افزایش دهند.
8- ممکن است در موارد نادر میگرن را تشدید کند.
اشکال دارویی:
مخمر آبجو به شکل رشته، پودر، قرص، کپسول و محلول وجود دارد.
دوز مجاز مصرفی:
معمولاً دوز مصرفی روزانه ی آن 2-1 قاشق غذاخوری (به شکل محلول) و از 8- 2 قرص متغیر می باشد. با اینکه مصرف دوز بالای این مکمل عوارض خطرناکی در بر ندارد، اما بهتر است از مصرف بیش از اندازه ی آن خودداری شود.
نکته:
از مصرف مخمر نان یا مخمر آبجوی فعال خودداری کنید، چرا که مخمر فعال برخلاف مخمر غیر فعال، ویتامین‌های گروه B و سایر مواد مغذی را از بدن دفع کرده و نفخ آور نیز می باشد.
روش ساخت ماء الشعیر یا آبجو
چند هزار سال پیش در مصر باستان از نوعی نوشیدنی تحت عنوان آب جو استفاده می شد و هم زمان با آن , مصرف یک نوشیدنی با همان خصوصیات که البته از ارزن تهیه می شد , درمیان قبایل آفریقائی رواج پیدا کرد. به تدریج این نوشیدنی الکلی در تمان نقاط دنیا رایج و در همه کشور ها تولید شد. پیش از انقلاب نوع الکی ماء الشعیردر ایران تولید میشد که طبیعتا مضرات الکل را هم در خود داشت اما خوشبختانه پس از انقلاب که تولید نوشیدنی های الکلی در کشور متوقف شد با تغییر سیستم تولید ماء الشعیر کنونی به بازار آمد
ماء الشعیر و به طور کل نوشابه هایی برپایه مالت , از شیر رقیق شده مالت جو به دست می آید.این نوشابه ها از مالت , عصاره رازک , ساکارز , گلوکز , مالتوز , ویتامین سی ,انواع ویتامین ب , اسید های آلی , انواع اسید های آمینه ,املاح معدنی و آب گازدار تشکیل شده است.
مالت همان جوی جوانه زده است که پس از گرفتن جوانه و خشک کردن مورد استفاده قرار می گیرد.در هنگام جوانه زدن , آنزیم های گوناگون که در جو به صورت نهفته بوده اند, فعال می شوند و حتی بعضی از آنزیم های جدید هم به وجود می آیند. این آنزیم ها موجب هیدرولیز کربوهیدرات ها می شوند و در نهایت نشاسته را به مالتوز تبدیل می کنند. علاوه بر آن ,در اثر جوانه زدن , دیواره سلولهای آندو اسپرم تراوا شده و آنزیم ها می توانند به آسانی روی مواد داخل مالت اثر بگذارند. بالا اخره در اثر جوانه زدن مقدار بعضی از ویتامین ها مانند تیامین و ریبوفلاوین و اسید پنتوتنیک نیز بیشتر می شود.
فرایند تولید:
در تمام دنیا از نوعی جو بنام جوی دو ردیفه برای آبجو سازی استفاده می شود. علت استفاده از جوی دو ردیفه, پروتئین کم و دانه های هم سایز روی خوشه است که ضایعات را کمتر می کند. این نوع جو پس از ورود به کارخانه , به واحد بوجاری منتقل شده
و در این مکان پاک و تمیز می شود.پس از جدا شدن کلیه ناخالصی های همراه, جو را به مخزن های شستشو و ضد عفونی انتقال می دهند تا در مدت 30 ساعت شسته شود.در خاتمه این مدت, توده جو به سالن جوانه زنی پمپ می شود و در ابتدای سالن ریخته می شود.دستگاهی که در این مکان وجود دارد , در هر حرکت رفت و برگشت خود, توده را جابجا می کند تا دانه ها از کف رطوبت بگیرد. توده مدت 5 روز در این سالن می ماند و بعد از آن به کوره می رود.دمای سالن بین 17 تا 20 درجه سانتی گراد و رطوبت آن بالای 70% است که این شرایط باعث می شود تا جو بین 9 تا 11 میلی لیتر جوانه زده و به مالت تبدیل شود.
بعد از آن مالت به واحد پخت می رود در اینجا مالت بدست آمده در مخزنی ریخته شده , 30 دقیق خیس خورده , آسیاب شده و در تانک پخت ریخته می شود.مالت را همراه با آب به مدت 3 ساعت و 30 دقیقه و در دمای 76 درجه سانتی گراد می پزند.بعد از گذشت زمان لازم, مالت به تانکر فیلترلسیون منتقل شده و درمدت 30 دقیقه تفاله از آن جدا می شود. مایع بدست آمده به تانک جوش منتقل شده و در آنجا عصاره رازک و شکر افزوده می شود.
مایع بدست آمده به چیلر منتقل شده و در آنجا شوک حرارتی داده می شود. این شوک اولین قدم برای جلوگیری از الکی شدن مایع است. آب جو دارای مخمر وحشی است که در محیط مساعد الکل تولید می کند.شوک حرارتی ایجاد شده باعث می شود که مخمر وحشی این اختلاف دما را تحمل نکرده و از بین برود.
شربت بدست آمده در این مرحله به سردخانه رفته و حجم آن با آب دو برابر شده , سپس وارد دستگاه فیلتراسیون می شود.در این بخش مایع شفافی به نام ماء الشعیر به دست می آید.در سالن بسته بندی , مایع بدست آمده در شیشه و یا قوطی ریخته می شود.پس از در بندی , این شیشه و قوطی ها به مدت 30 دقیقه در درمای 72 درجه سانتی گراد پاستوریزه می شود. در این مرحله محصول آماده حمل به بازار است.